گزینش، گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری، ذیل آیات 1تا 32 سوره بقره

پایان نامه
چکیده

حدیث، پس از قرآن، دومین منبع شناخت احکام و گزاره های دینی، در ابعاد مختلف معرفتی است. قرآن کریم در آیات فراوانی با تأکید بر شخصیت والای پیامبر اکرم(ص)، سخنان ایشان را وحیانی دانسته و سیره ایشان را به عنوان الگویی برای مومنان، معرفی کرده است، همچنین اطاعت از رسول و اولی الأمر(ع) را در کنار قرآن، به عنوان دو همراه پس از خود به ودیعت نهاده است تا مسلمانان، با تمسک به آن دو از ضلالت، رهایی یابند. بنابراین پیامبر(ص) اولین مفسر قرآن هستند؛ و بر اساس دلایلی چون، حدیث ثقلین و آیه تطهیر، روایات اهل بیت(ع) مانند روایات پیامبر، حجت و معتبر است و بر همین اساس، افراد مختلفی دست به جمع آوری و نقل این روایات زده اند؛ با این حال، اکنون تمام روایات صادر شده از پیامبر(ص) و ائمه (ع)، در دست ما نیست و برخی از آن ها طی جریانات مختلف، از دست رفته است؛ ولی نسبت به نقل و بررسی محتوایی همین مقدار باقی مانده از روایات، نباید بی تفاوت بود. پژوهش حاضر، با هدف گزینش، گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری، ذیل آیات 1 تا32 سوره بقره، با در نظر داشتن پیام های تربیتی، معرفتی و هدایتی، تدوین شده است. در مورد هر یک از آیات، روایات تفسیری منتخب از کتب روایی و تفسیری را جمع کرده و سپس به گونه شناسی و در واقع نوع معرفتی که روایت، در ارتباط با آیه دارد، پرداخته شده و پیام های تربیتی، هدایتی و معرفتی روایات، استخراج گردیده است. برخی از رهیافت های حاصل از این پژوهش، عبارتند از: شناختی که روایات، از آیات، به دست می دهند همه از قسم تفسیر نیست، بلکه اقسام مختلفی دارد از جمله: مصداق، شرح، بطن، بیان معنا، دلالت التزامی و دعا، که بیشترین گونه مورد استفاده در این پژوهش، بیان یکی از مصادیق است. برای فهم یک آیه از طریق روایات، باید تمام کتب روایی، اعم از تفسیری و غیر تفسیری را مورد بررسی قرار داد. به دنبال روی آوری بسیاری از مفسران، به خلاصه گویی و حذف سند روایات، برای کم تر کردن حجم تفاسیر، تعداد روایات مرسل بیش از دیگر روایات است.

منابع مشابه

گزینش، گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری آیات 261 تا 286 سوره بقره

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در شأن معجزه جاوید اسلام و عترت مطهرشان فرمودند: «من در میان شما دو چیز گرانبها را به یادگار می گذارم، کتاب خدا و عترت و اهل بیتم، اگر به این دو تمسک جویید هرگز گمراه نمی شوید». علیرغم اینکه بر اساس این روایت تفسیر روایی اصیل ترین روش تفسیری قرآن کریم بوده و هیچ یک از دیگر روشهای تفسیری از آن بی نیاز نمی باشد و خوشبختانه سرمایه عظیمی از روایات مأثور ...

گزینش، گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری آیات 177 تا 203 سوره بقره

روایات پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) بعنوان مهمترین منبع تفسیری می تواند در فهم متن قرآن کریم مورد استفاده قرار گیرد. از دیرباز دانشمندان اسلامی و مفسران در شرح و تبیین معانی آیات قرآن از روایات تفسیری بهره برده اند و در پی آن تفاسیری با رویکرد روایی و اثری نگاشته شده است. در این آثار اگر چه بسیاری از روایات تفسیری ذیل آیات قرار گرفته است اما برخی از روایات که می توا...

گزینش،گونه شناسی و تحلیل روایات تفسیری آیات 83 تا 107 سوره بقره

چکیده تفسیر روایی یکی از کهن ترین و رایج ترین روشهای تفسیری است و بر اساس نص صریح قرآن که فرمود: «ما قرآن را بر تو نازل کردیم تا آن را برای مردم تبین کنی»، اولین مفسّر قرآن پیامبر اکرم (ص)است. با اثبات دلایل عقلی ونقلی همچون عصمت اهل بیت(ع)، حدیث ثقلین وآیه تطهیر، روایات تفسیری اهل بیت(ع)، نیز همچون روایات تفسیری پیامبر(ص)، مفسر قرآن وحجت ومعتبر است. براین اساس منابع تفسیری متعددی از همان ابتدا...

گونه شناسی روایات تفسیری اهل ‌بیت علیهم السلام در سوره لقمان

چکیده  این مقاله روایات تفسیری اهل ­بیت علیهم ­السلام ذیل سوره مبارکه لقمان را از منظر ثبت و گونه ­شناسی بررسی کرده است. ابتدا به تعریف بارزترین گونه­های تفسیری پرداخته و سپس روایات مرتبط با هر گونه را ذکر کرده است. شیوه­ پژوهش، کتابخانه­ای و به روش تحلیلی و نیز حوزه­ مطالعات آن، قرآن و تفاسیر روایی شیعه بوده است. طبق برآورد تحقیق، بیشترین فراوانی روایات ذیل سوره لقمان به ترتیب ایضاح مفهومی- ب...

متن کامل

گونه شناسی و آموزه های روایات تفسیری سوره لقمان

این پژوهش با عنوان «گونه شناسی و آموزه های روایات تفسیری سوره لقمان» در صدد است که این سوره را از دو جهت مورد بررسی قرار دهد: نخست گونه شناسی روایات تفسیری وارد شده ذیل آن و سپس استخراج آموزه های این روایات. در بخش گونه شناسی روایات به بررسی 92روایت در انواع گونه هاپرداختیم؛ که در این به بررسی21روایت تبیین مفهومی،20روایت اخلاقی، 17مورد تعیین مصداق(جری و تطبیق)،روایات استناد به قرآن و نیز بیان ...

15 صفحه اول

تحلیل گونه شناسی روایات تفسیری معصومین(علیهم السلام)

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023